Magaretha Heijmanns tökezleyen blok
O yılın 25 Nisan'ında [1941], akıl hastası Margarethe Heijmanns, ...'deki akıl hastaları kurumunda öldü. [...]"
Bunlar Magaretha Heijmanns'ın Wetten'deki son sözleri ve yaşamına dair tek referans. Wettenli rahip Bay Brill'in kroniğe yazdığı bu kısa kayıt, Magaretha Heijmanns'ın nerede olduğu ve akıbetiyle ilgili yoğun bir araştırma yapılmasına neden olmuştur.
Magaretha 28 Temmuz 1895'te Wetten'de, şimdiki Kapellener Straße'de 99 numaralı evde doğdu. O dönemdeki pek çok çocuk gibi ilkokula gitti ve gençliğinde komşu çiftlikte hizmetçi olarak çalıştı. Gençliği ve genç yetişkinliği Birinci Dünya Savaşı'nın gidişatından, Weimar Cumhuriyeti'nin kuruluşundan, 1923'teki stresli hiperenflasyondan ve elbette 1920'lerdeki yaşamın sunduğu kişisel zorluklardan etkilendi.
Magaretha 12 Mart 1930'da Bedburg-Hau sanatoryum ve bakımevine kabul edildiğinde, doktor kabul anamnezinde "Hastalığın başlangıcı 14 yaşındaydı, iddiaya göre aşırı efor ve sıcaktan kaynaklanıyordu. Doğasında değişiklikler meydana geldi, inatçılık, inatçılık, unutkanlık [...]."
Hasta dosyasındaki kayıtlar, katlanmak zorunda kaldığı izlenimler ve sözde tıbbi tedaviler hakkında bize bir fikir veriyor: "Huzursuz davranışları nedeniyle sürekli bir banyoya girmek zorunda kaldı" gibi notlar, sahadaki rahatsız edici koşulların bir resmini çiziyor. Hastalar ılık suyla dolu küvetlerde tutuluyordu. Küvetin üzerine bir bez ya da kafası kesilmiş bir tahta yerleştiriliyor, böylece hastalar saatlerce, bazen günlerce küvette tutuluyordu.
Magaretha'nın hasta dosyası on uzun yıl boyunca saklandı ve Bedburg-Hau kurumunda rahatsız edici şeyler yaşamak zorunda kalan bir kadının resmini çiziyor.
Ekonomik çıkarlar nedeniyle hastaların nakledilmesi bir korku ve endişe ortamı yaratmıştır. Diğer mahkumlarla kalıcı bağların olmaması, kendilerinin de nakledilme ihtimalinin belirsizliği ve fiziksel olarak zorlayıcı (cezai) işlere atanma olasılığı kurumdaki yaşamı karakterize etmiştir.
Bu olumsuz koşullar altında, dosyalardaki kayıtların Magaretha'yı "otistik, donuk" veya "olumsuz" olarak tanımlaması şaşırtıcı değildir.
Eylül 1939'un başında, daha sonra planlanan T4 Eylemini meşrulaştıran ve diğerlerinin yanı sıra sözde "hasta ve engelli insanların" merkezi olarak kontrollü bir şekilde öldürülmesini onaylayan ötenazi kararnamesi, kurumlardaki koşulları bir kez daha değiştirdi: "Mahkumların" çalışma kabiliyetleri ve "hastalıklarının ya da fiziksel kısıtlılıklarının ciddiyeti" ile ilgili kayıtlar, hastaların ekonomik ve taşınabilir metalar ya da kurumlar ve devlet için bir yük olduğu imajını pekiştirdi.
Bedburg-Hau sanatoryumu ve bakımevi Kasım 1939'da bir Wehrmacht hastanesine dönüştürüldüğünde, 356 hasta ilk savaş önlemi olarak Hannover'deki hastaneye tahliye edildi. Geri kalan hastalar doktorlar tarafından "hafif hasta" veya "hafif rahatsız" olarak sınıflandırıldı ve çalıştırılmak üzere askere alındı. Ancak Aktion T4 ilerledikçe önlemler sıkılaştırıldı ve kalan hastalar da sınır dışı edildi.
8 Mart 1940 tarihinde Magaretha Heijmanns ve diğer 170 hasta Bedburg-Hau'dan Görden Devlet Hastanesine nakledilmiştir. Mevcut araştırmalara göre, nakledilen hastaların bir kısmının muhtemelen Görden'de hain gaz cinayeti sistemi tarafından öldürüldüğü varsayılabilir. Görden Devlet Hastanesi'nden sağ kurtulanlar Nisan 1941'de Bernburg imha merkezine sürülmüş ve aynı gün öldürülmüştür. Magaretha Heijmanns'ın özgürce seçtiği son ikamet yeri, Wetten'de şu anda Langstraat 8 olan yerdi. Orada bulunan bir engel onun kaderini anımsatmaktadır.